عوامل و شدت بیماری پوسیدگی خشک سیب‌زمینی در انبارهای اردبیل و ارزیابی مقاومت ارقام

مقدمه: پوسیدگی خشک از بیماری‌های مهم سیب‌زمینی جهت نگهداری در انبار محسوب می‌شود. این پژوهش به‌منظور ارزیابی شدت بیماری پوسیدگی خشک در انبارهای شهرستان اردبیل، شناسایی قارچ‌های مسبب بیماری و ارزیابی مقاومت چهار رقم سیب‌زمینی به این بیماری انجام شد‏. ‏‏ مواد و روش‏‏ها: در این پژوهش 39 انبار در شهرستان اردبیل بررسی و در مجموع 150 نمونه بیمار جمع‌آوری شدند. شدت آلودگی هر انبار و درصد فراوانی غده‌های پوسیده با انتخاب 3 گونی 50کیلویی سیب‌زمینی و شمارش تعداد غده‌های پوسیده تعیین شد. سپس جداسازی و خالص‌سازی قارچ‌ها انجام گرفت. به‌منظور ارزیابی عکس‌العمل پنج رقم سیب‌زمینی به چهار گونه فوزاریوم و تعیین رقم مقاوم به بیماری، آزمایشی با چهار تکرار در قالب طرح فاکتوریل انجام شد. جدایه‌ها به‌روش تلقیح سوسپانسیون کنیدیوم به برش‌های غده سیب‌زمینی مایه‌زنی شدند. حساسیت غده‌ها نسبت به عوامل بیماری پس از گذشت چهار روز از مایه‌زنی در شرایط تاریکی و حرارت 25 درجه سانتی‌گراد بررسی شد. ‏‏ نتایج: چهار گونه فوزاریوم به نام‌های فوزاریوم اکسیسپوروم، فوزاریوم پوآ، فوزاریوم سولانی و فوزاریوم اسپوروتریکیویدس به‌عنوان عوامل بیماری‌زای سیب‌زمینی در شهرستان اردبیل شناسایی شدند. بین گونه‌های فوزاریوم بررسی‌شده از نظر قدرت بیماری‌زایی، اختلاف معنی‌دار وجود نداشت. عکس‌العمل ارقام نسبت به گونه‌های مختلف فوزاریوم آزمون‌شده متفاوت بود. رقم بورن دارای کمترین میزان آلودگی (5/12درصد) و رقم سبلان دارای بیشترین میزان آلودگی (87/98درصد) بود. رقم سبلان به همراه ارقام خاوران، آگریا و لاین 3970093 بیشترین حساسیت را نسبت به گونه‌های مختلف قارچ فوزاریوم بررسی‌شده داشتند. ‏ بحث و نتیجه‏ گیری: براساس نتایج، رقم بورن به‌عنوان مقاوم‌ترین و ارقام سبلان، خاوران، اگریا و لاین هیبرید 3970093 به‌عنوان حساس‌ترین ارقام به پوسیدگی خشک ناشی از گونه‌های فوزاریوم معرفی می‌شوند‏.